Υστεροσκόπηση - λαπαρασκόπηση

Τί είναι η υστεροσκόπηση;

 

Η υστεροσκόπηση είναι μία ενδοσκοπική μέθοδος για τη διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων της μήτρας. Στηρίζεται στη χρήση του υστεροσκοπίου, δηλαδή ενός λεπτού σωλήνα που φέρει κάμερα και πηγή φωτισμού. Το υστεροσκόπιο εισέρχεται διαμέσου του κόλπου και του τραχήλου στην κοιλότητα της μήτρας και μεταφέρει την εικόνα στην ειδική οθόνη που χρησιμοποιεί ο Γυναικολόγος για να κάνει την επέμβαση.  Ανάλογα με την ένδειξη της υστεροσκόπησης και τα διεγχειρητικά ευρήματα, είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν και άλλα, πολύ λεπτά εργαλεία.

 

Πότε χρειάζεται υστεροσκόπηση;

 

Στις πιο συχνές ενδείξεις για υστεροσκόπηση περιλαμβάνονται:

  • Η διερεύνηση των αιτιών της ανώμαλης κολπικής αιμόρροιας
  • Η λύση των συμφύσεων, που συνήθως είναι αποτέλεσμα λοιμώξεων ή προηγούμενων χειρουργείων στην περιοχή
  • Η αφαίρεση πολυπόδων του ενδομητρίου
  • Η αφαίρεση ινομυωμάτων που προβάλλουν στην ενδομητρική κοιλότητα (υποβλεννογόνια ινομυώματα)
  • Η λήψη βιοψιών από την ενδομητρική κοιλότητα
  • Η διερεύνηση των αιτιών υπογονιμότητας ή επαναλαμβανόμενων αποβολών

Πώς γίνεται η υστεροσκόπηση;

Η υστεροσκόπηση πρέπει να προγραμματίζεται όταν η γυναίκα δεν έχει περίοδο και, ιδανικά, πριν την ωορρηξία (1η φάση του έμμηνου κύκλου). Ανάλογα με τις χρονικές απαιτήσεις της επέμβασης, καθορίζεται και το είδος της αναισθησίας (π.χ. μέθη, γενική, τοπική κλπ). Για τη διευκόλυνση της εισόδου του υστεροσκοπίου στην ενδομητρική κοιλότητα μπορεί να χρειαστεί η διαστολή του τραχηλικού σωλήνα. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χορήγηση ενδοκολπικών φαρμάκων πριν την επέμβαση ή/και  τη χρήση ειδικών διαστολέων στη διάρκειά της. Επιπλέον, για διασφάλιση της καλύτερη ορατότητας, ο Γυναικολόγος διατείνει διεγχειρητικά την ενδομητρική κοιλότητα με ειδικό υγρό (π.χ. φυσιολογικό ορό, Ringer’s lactated), η ποσότητα του οποίου καταγράφεται επιμελώς. Παράλληλα, προωθεί το υστεροσκόπιο στο εσωτερικό της και εξετάζει προσεκτικά την επιφάνειά της και την είσοδο των σαλπίγγων (σαλπιγγικά στόμια) για τυχόν παθολογία. Εφ’ όσον επιβάλλεται από τα υστεροσκοπικά ευρήματα, ειδικά εργαλεία τοποθετούνται διαμέσου του υστεροσκοπίου στην ενδομητρική κοιλότητα για την πραγματοποίηση της επέμβασης (π.χ. λήψη βιοψιών, αφαίρεση ενδομητρικού πολύποδα κλπ).

 

Τι πρέπει να περιμένει η ασθενής μετά την υστεροσκόπηση;

 

Μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης, η ασθενής θα παραμείνει στο νοσοκομείο για λίγη ώρα, ειδικά αν έχει προηγηθεί η χορήγηση γενικής αναισθησίας ή κάποια επεμβατική πράξη (π.χ. αφαίρεση ενδομητρικού πολύποδα). Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, μπορεί να αναφέρει ήπιους πόνους περιόδου, οι οποίοι ανταποκρίνονται πλήρως στα κλασικά αναλγητικά, ή μικρή κολπική αιμόρροια. Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες είναι σχεδόν άμεση, ενώ οι σεξουαλικές επαφές συνήθως επιτρέπονται μετά από χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων. Στην πολύ σπάνια περίπτωση πυρετού, δύσοσμων κολπικών εκκρίσεων, μεγάλης κολπικής αιμορραγίας ή έντονου άλγους χαμηλά στην κοιλιά, επιβάλλεται η άμεση επικοινωνία της ασθενούς με το Γυναικολόγο της.  

Τί είναι η λαπαρασκόπηση;

Η λαπαροσκόπηση ανήκει στις ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές. Για την πραγματοποίησή της, ο Χειρουργός Γυναικολόγος χρησιμοποιεί πολύ μικρές τομές (συνήθως 0.5-1 cm) στο κοιλιακό τοίχωμα και χειρουργεί στην κοιλιά μέσω κάμερας/οθόνης και ειδικών εργαλείων.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης;

Το κύριο πλεονέκτημα της λαπαροσκόπησης είναι ότι αποφεύγονται οι μεγάλες, ανοικτές τομές. Ως αποτέλεσμα αυτού, η λαπαροσκόπηση σχετίζεται με:

  • Μικρότερη απώλεια αίματος
  • Μικρότερη πιθανότητα λοιμώξεων του χειρουργικού τραύματος ή μετεγχειρητικής κήλης
  • Λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο
  • Ταχύτερη ανάρρωση των ασθενών
  • Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα στην περιοχή των τομών

Πώς πραγματοποιείται μια λαπαροσκοπική επέμβαση;

Για τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις απαιτείται γενική αναισθησία. Ο Χειρουργός Γυναικολόγος, αρχικά, κάνει μια μικρή τομή στο δέρμα υπό τον ομφαλό, μέσω της οποίας μπαίνει στο εσωτερικό της κοιλιάς (περιτοναϊκή κοιλότητα). Ακολουθεί η διάταση της κοιλιάς με αέριο, προκειμένου να απομακρυνθούν τα όργανα μεταξύ τους, να βελτιωθεί η ορατότητα του Ιατρού και να διευκολύνονται οι χειρουργικοί χειρισμοί του, αποφεύγοντας, παράλληλα, τους τραυματισμούς. Αφού διαταθεί η κοιλιά, ο Χειρουργός Γυναικολόγος εισάγει από την αρχική τομή μια κάμερα (λαπαροσκόπιο), η οποία προβάλλει την εικόνα της κοιλιάς σε ειδική οθόνη. Στη συνέχεια και ανάλογα με το είδος της επέμβασης, συνήθως απαιτούνται 2 ή 3 επιπλέον τομές στην κοιλιά, προκειμένου να τοποθετηθούν τα ειδικά χειρουργικά εργαλεία για την κάθε επέμβαση. Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται και η τοποθέτηση μέσω του κόλπου ενός εργαλείου στη μήτρα (χειριστής μήτρας), ώστε με τις κινήσεις του να διευρύνονται οι χειρουργικοί χώροι και να εκτελείται η επέμβαση με μεγαλύτερη ασφάλεια.

Τι συμβαίνει μετά τη λαπαροσκοπική επέμβαση;

Όταν ολοκληρωθεί η επέμβαση, τα χειρουργικά εργαλεία και το αέριο αφαιρούνται από την εσωτερικό της κοιλιάς και ο Χειρουργός Γυναικολόγος κλείνει τις μικρές τομές του δέρματος με ειδικά ράμματα. Στη συνέχεια, η ασθενής μεταφέρεται στο χώρο ανάρρωσης, όπου θα παραμείνει για λίγη ώρα υπό παρακολούθηση. Ενίοτε, μπορεί να παραπονεθεί για υπνηλία ή ναυτία, συμπτώματα δηλαδή που σχετίζονται  με την επίδραση της αναισθησίας. Η μετεγχειρητική ανάρρωση μετά από λαπαροσκόπηση είναι ταχύτατη και η ασθενής περπατάει και σιτίζεται λίγες ώρες αργότερα. Ανάλογα με το είδος της επέμβασης και το γενικότερο ιστορικό της, στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων η ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι της την ίδια ημέρα ή το επόμενο πρωί.

Τι πρέπει να αναμένει μια γυναίκα κατά τις πρώτες ημέρες της ανάρρωσης;

Λίγες ημέρες μετά τη λαπαροσκόπηση, η ασθενής μπορεί να αναφέρει ένα αίσθημα «τραβήγματος» ή ήπιο άλγος στα σημεία των τομών. Επίσης, μπορεί να παραπονεθεί για πόνο στους ώμους ή την πλάτη, ο οποίος προκαλείται από τη μικρή ποσότητα αερίου που παραμένει στο εσωτερικό της κοιλιάς. Τα παραπάνω συμπτώματα αντιμετωπίζονται με κλασικά αναλγητικά φάρμακα και, συνήθως, υποχωρούν πλήρως μέσα σε 4-5 ημέρες. Η ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει την ανύψωση αντικειμένων που ζυγίζουν >3 kg και τις σεξουαλικές επαφές για 2 εβδομάδες ή, επί υστερεκτομής, περισσότερο.

Ποιες επεμβάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά;

Σχεδόν όλες οι επεμβάσεις της Γυναικολογικής Χειρουργικής για καλοήθεις παθήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά. Ανάμεσα σε αυτές ξεχωρίζουν:

  • H αφαίρεση της μήτρας (ολική υστερεκτομή)
  • Η αφαίρεση ινομυωμάτων της μήτρας
  • Η αφαίρεση των σαλπίγγων ή/και των ωοθηκών
  • Η αφαίρεση κύστεων της ωοθήκης
  • Η χειρουργική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης
  • Η διαγνωστική λαπαροσκόπηση στα πλαίσια διερεύνησης υπογονιμότητας ή χρόνιου πυελικού άλγους
  • Επιπλέον και υπό προϋποθέσεις, η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του ενδομητρίου