Ο φυσιολογικός τοκετός δεν πρέπει να προκαλεί άγχος στις νέες μητέρες σήμερα, καθώς είναι είναι υποβοηθούμενος από το γιατρό και το εξειδικευμένο προσωπικό του μαιευτηρίου. Η σύγχρονη μαιευτική επιστήμη παρέχει όλα τα μέσα που εξασφαλίζουν την υγεία της μητέρας και του εμβρύου. Ο φυσιολογικός τοκετός είναι μια μεγαλειώδης προσπάθεια τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου και είναι από τα πιο δυνατά συναισθήματα στη ζωή μιας γυναίκας.  Με σωστή καθοδήγηση κατά τη παρακολούθηση της κύησης,  με υπομονή κατά την διάρκεια του τοκετού καθώς και με σεβασμό στην επιθυμία της επιτόκου  να γεννήσει φυσιολογικά εχουν συμβάλει στο να διαμορφωθεί το προσωπικό ποσοστό καισαρικών 12,5% εως σήμερα. Δυστυχώς  το ποσοστό των τοκετών με καισαρική τομή στη χώρα μας έχει εδώ και χρόνια ξεπεράσει κατά πολύ το 50%, σε πείσμα των συστάσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για ποσοστά της τάξης του 10%-15%. Αντίστοιχα περιορισμένο πρέπει να είναι και το ποσοστό περινεοτομής. Η άποψη για χρήση περινεοτομής σε κάθε τοκετό είναι παρωχημένη. Ο στόχος του μαιευτήρα πρέπει να είναι να κρατήσει την περιοχή όσο το δυνατόν πιο ανέπαφη και να προχωράει σε οποιαδήποτε επέμβαση μόνο όταν αυτό κρίνετε απαραίτητο.

Πότε επικοινωνείτε με το γυναικολόγο σας;

Επειδή ο τοκετός ξεκινά διαφορετικά σε κάθε γυναίκα, θα πρέπει να καλέσετε το γυναικολόγο σας όταν:

• Οι συσπάσεις γίνονται ανά 10 λεπτά (οι συσπάσεις ξεκινούν από τον ομφαλό και διαχέονται προς τη λεκάνη)
• Σας σπάσουν τα νερά, ειδικά αν αυτά δεν είναι διαυγή
• Έχετε κολπική αιμόρροια ή αιματηρή βλέννη

Στο Μαιευτήριο

Πηγαίνοντας στο μαιευτήριο παίρνετε μαζί σας τα πράγματα που έχετε ετοιμάσει από πριν. Εκεί, ο γυναικολόγος σας ή η μαία ακούει την καρδιά του εμβρύου για να βεβαιωθεί ότι όλα είναι καλά.

Στη συνέχεια, γίνεται γυναικολογική εξέταση για να εκτιμηθεί το πάχος, η υφή και η διαστολή του τραχήλου.

Αφού γίνει περιποίηση των γεννητικών οργάνων σας και φορέστε ένα νυχτικό η νοσοκόμα σας συνοδεύει στον καρδιοτοκογράφο, όπου μετριούνται οι συστολές της μήτρας και οι χτύποι της καρδιάς του εμβρύου.

Η διαδικασία τοκετού ξεκινά! Η διάρκεια του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Η μέση διάρκεια του πρώτου τοκετού είναι 12 έως 14 ώρες, ενώ στους επόμενους διαρκεί λιγότερο. Συνήθως οι γυμνασμένες γυναίκες γεννούν πιο σύντομα.

Επίσης παράγοντες που αφορούν το έμβρυο και τις σχέσεις του με τη λεκάνη της μητέρας αυξάνουν ή ελαττώνουν τη διάρκεια του τοκετού.

Τα στάδια του τοκετού

Ο τοκετός έχει τρία στάδια, το στάδιο της διαστολής, το στάδιο της εξώθησης και το στάδιο της υστεροτοκίας.

Πριν τα βασικά στάδια του τοκετού, υπάρχει ένα προπαρασκευαστικό στάδιο διάρκειας 2 έως 4 εβδομάδων. Κατά τη διάρκεια αυτού, το γεννητικό σύστημα προετοιμάζεται για τον επερχόμενο τοκετό, εμφανίζονται χαρακτηριστικά πονάκια στο κάτω μέρος της κοιλιάς, όπως οι πόνοι αρχής περιόδου, χωρίς περιοδική επανάληψη.

Τα πονάκια αυτά βοηθούν το έμβρυο να πάρει την τελική του θέση. Πολλές φορές οι γυναίκες που γεννάνε για πρώτη φορά νομίζουν πως άρχισε ο τοκετός τους. Η διαφορά με τις ωδίνες του τοκετού είναι ότι οι ωδίνες του τοκετού επαναλαμβάνονται περιοδικά σε τακτά χρονικά διαστήματα.

1ο στάδιο : Η διαστολή του τραχήλου

Οι ρυθμικές συστολές της μήτρας προκαλούν τη σταδιακή διαστολή του τραχήλου της μήτρας. Οι συστολές ξεκινούν με χαμηλή ένταση και με μικρό πόνο. Σταδιακά οι συστολές της μήτρας γίνονται συχνότερες και εντονότερες και προκαλείται η διαστολή του τραχήλου. Η διαστολή του τραχήλου συνεχίζεται και απαιτείται χρόνος και υπομονή μέχρι τη μέγιστη δυνατή διαστολή, που φτάνει τα 10 εκ., όσο και η περίμετρος του κεφαλιού του εμβρύου (διάρκεια 5-15 ώρες).

2ο στάδιο : Η κάθοδος του εμβρύου-Στάδιο εξώθησης

Ξεκινάει όταν η διαστολή του τραχήλου έχει φτάσει τα 10εκ. και ολοκληρώνεται με τη γέννηση του μωρού. Η κάθοδος του εμβρύου μέσα στον κόλπο προκαλεί στην έγκυο έντονο αίσθημα εξώθησης. Η γυναίκα σε κάθε συστολή της μήτρας, δηλαδή σε κάθε πόνο που τώρα εμφανίζεται ανά 1 με 2 λεπτά, σφίγγεται και σπρώχνει για να γεννήσει. Μετά από 1-2 εξωθήσεις της μητέρας βγαίνει αρχικά το κεφάλι και τότε πιθανά να πραγματοποιηθεί περινεοτομή, δηλαδή να κοπεί το δέρμα και οι ιστοί στο κατώτερο μέρος των χειλέων του αιδοίου. Αμέσως μετά βγαίνουν οι ώμοι του εμβρύου και τελικά όλο το μωρό. Πραγματοποιείται η απολίνωση και το κόψιμο του ομφάλιου λώρου και αμέσως μετά το μωρό τοποθετείται σε ειδικό χώρο για την φροντίδα του (1-2 ώρες).

3ο στάδιο : Η έξοδος του πλακούντα-Υστεροτοκία

Αμέσως μετά τον φυσιολογικό τοκετό, η μήτρα πραγματοποιεί νέες συστολές για να βγει ο πλακούντας που αποκολλάται μέσα σε 5-10 λεπτά και οι υμένες που περιβάλλουν το έμβρυο.  Στη συνέχεια, ο γυναικολόγος ελέγχει την μήτρα και  αποκαθιστά με ράμματα τυχόν βλάβες και ρήξεις που υπάρχουν στον τράχηλο της μήτρας, τον κόλπο και το περίνεο της γυναίκας. Κατόπιν η μητέρα μεταφέρεται για περίπου δύο ώρες στο χώρο της ανάνηψης, για λόγους ασφάλειάς της.

Το θαύμα της ζωής ολοκληρώθηκε. Σύντομα θα κρατάτε στην αγκαλιά σας το μωρό σας και θα νιώσετε την μέγιστη ευτυχία και πληρότητα.

Σε όλη αυτή τη διαδικασία, ο μαιευτήρας είναι πάντα δίπλα σας για να προάγει με ασφάλεια τον φυσιολογικό τοκετό και να αντιμετωπίσει άμεσα τυχόν επιπλοκές.

Φυσιολογικός Τοκετός Μετά Από Καισαρική Τομή

Ο τοκετός μετά από καισαρική τομή (VBAC) είναι μια μέθοδος που πραγματοποιείται καθημερινά στις αίθουσες τοκετού στις χώρες της Βορείου Ευρώπης και της Αμερικής. Μελέτες έχουν δείξει ότι η πιθανότητα φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική τομή είναι πάνω από 60%. Στο 40% των υπόλοιπων περιπτώσεων συνήθως ο τοκετός δεν εξελίσσεται ή το έμβρυο δείχνει σημάδια κόπωσης οπότε τότε το αποτέλεσμα είναι πάλι καισαρική τομή.

Ο τοκετός μετά από καισαρική τομή (VBAC) αντιμετωπίζεται σε όλες τις αίθουσες τοκετού όπου εξελίσσεται με αυστηρούς κανόνες παρακολούθησης γιατί υπάρχει μικρός αλλά υπαρκτός κίνδυνος της τάξης (περίπου μία στις 300 περιπτώσεις) σοβαρής επιπλοκής που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία του εμβρύου αλλά και της μητέρας.

Κατά την περίοδο της ειδικότητας άλλα και ως ειδικός ιατρός έχω αντιμετωπίσει και διεκπεραιώσει στην καθημερινή πράξη στη Γερμανία μεγάλο αριθμό τοκετών μετά από καισαρική τομή και ακολουθώ τα αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας που ίσχυαν στα Νοσοκομεία που έχω εκπαιδευτεί και δουλέψει.

Έτσι, αποφεύγεται η χρήση φαρμάκων για πρόκληση τοκετού ή για επιτάχυνση του τοκετού, το έμβρυο και η μητέρα παρακολουθούνται στενά με καρδιοτοκογραφία και για πρώιμα ανησυχητικά σημάδια, η χρονική εξέλιξη του τοκετού καταγράφεται επακριβώς και ολοκληρώνεται σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια. Η φυσιολογική έναρξη τοκετού μπορεί να περιμένει και πέρα από την πιθανή ημερομηνία τοκετού αν άλλοι παράγοντες είναι ευνοϊκοί.

Η μητέρα κατά τη διάρκεια του τοκετού ενθαρρύνεται να είναι όσο το δυνατόν πιο ευκίνητη, να δοκιμάζει διαφορετικές στάσεις αποφεύγοντας και την συνεχή κατάκλιση στο κρεβάτι χωρίς να επηρεάζεται ωστόσο η στενή παρακολούθηση του τοκετού. Η χρήση επισκληρίδιας δεν αντενδείκνυται αλλά είναι καθαρή επιλογή της γυναίκας και δεν επιβάλλεται.

Η επιλογή του τοκετού μετά από καισαρική τομή πρέπει να βασίζεται στην ειλικρινή σχέση εμπιστοσύνης της εγκύου και της μαιευτικής ομάδας που χτίζεται συνήθως στους 9 μήνες παρακολούθησης πριν τον τοκετό ώστε να θέσουν κοινούς στόχους χωρίς να ξεπερνιούνται τα πλαίσια ασφαλείας που θα πρέπει να κινείται αυτή η επιλογή.

Ποιοι παράγοντες συνυπολογίζονται για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή (VBAC);

Ο γυναικολόγος θα σας εξετάσει και θα σας αναλύσει αν και εφόσον είστε κατάλληλη υποψήφια για να γεννήσετε φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή. Οι πρωταρχικοί παράγοντες που αποτρέπουν τον κολπικό τοκετό είναι μία προηγούμενη ρήξη της μήτρας, και κάποιο πρόβλημα υγείας σχετικό με την εγκυμοσύνη της γυναίκας ή αλληλένδετο με τον κίνδυνο που μπορεί να προκαλέσει ένας φυσιολογικός τοκετός.

Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει το πλάνο φυσιολογικού τοκετού τελευταία στιγμή;

Το ζευγάρι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένο για παν ενδεχόμενο καθώς πάντα υπάρχουν απρόβλεπτοι παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να καταστήσουν την επαναληπτική καισαρική μοναδική δίοδο. Παράλληλα δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που έχει προγραμματιστεί καισαρική αλλά ο τοκετός αρχίσει πριν την τελική ημερομηνία. Σε αυτή την περίπτωση, εφόσον το έμβρυο είναι υγιές, μπορεί να γίνει ο τοκετός με φυσιολογικό τρόπο.

Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική;

Τα ποσοστά επιτυχίας στις μέρες μας κυμαίνονται σε ποσοστό 70 – 80%, δηλαδή ένας αριθμός που μπορεί άνετα να συγκριθεί άνετα σε το ποσοστό επιτυχίας του φυσιολογικού τοκετού στις πρωτότοκες γυναίκες. Στην περίπτωση που η γυναίκα έχει ήδη γεννήσει κολπικά μετά από μία καισαρική, τότε τα ποσοστά επιτυχίας φτάνουν το 90%.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του φυσιολογικού τοκετού για τη γυναίκα και το μωρό;

• Γρηγορότερη ανάρρωση
• Μικρότερος χρόνος νοσηλείας
• Αποφυγή λοιμώξεων και μετεγχειρητικών επιπλοκών
• Πιο ενεργή και άμεση συμμετοχή της μητέρας στην περιποίηση του νεογνού
• Συμμετοχή του πατέρα στη διαδικασία του τοκετού